Sự phát triển trí não của trẻ trong 3 năm đầu đời
Trong suốt năm đầu tiên sau khi trẻ chào đời, mẹ sẽ chứng kiến sự phát triển ngoạn mục của bé. Trọng lượng của bé tăng gấp ba lần và chiều cao cũng tăng gấp rưỡi
Tuy nhiên mẹ có biết rằng sự phát triển quan trọng nhất lại nằm đằng sau những dấu hiệu ấy. Đó chính là sự phát triển của bộ não. Não bé tạo ra 2 triệu liên kết mới mỗi giây trong vòng 24 tháng tuổi đầu tiên!
Bác sĩ nhi khoa, Philippe Grandesenne, tác giả quyển sách "Bébé, raconte-moites premières fois" - "Bé kể về những lần đầu tiên của bạn" (NXB Bayard Culture) và "Bébé, dis-moi qui tues"-"Bé yêu, con là ai" (NXB Marabout) đã mô tả quá trình phát triển hoạt động thần kinh của bé một cách chi tiết.
1. Trẻ nhỏ mới sinh ra có thông minh “như” người lớn?
Mặc dù đã nghiên cứu về trẻ nhỏ suốt nhiều năm, tôi vẫn bị cuốn hút khi phát hiện ra rằng trẻ có tất cả những năng lực tinh thần trong tương lai ngay khi vừa chào đời. Thật khó tin nhưng phải thừa nhận rằng bộ não của trẻ sơ sinh có nhiều liên kết thần kinh hơn so với người lớn. Điều này được biết đến như một khả năng bẩm sinh.
Ví dụ như trẻ có thể nhận ra tất cả các âm của tiếng mẹ. Ngoài ra trẻ có những phản xạ tự động như phản xạ nắm, giơ tay và bước đi, điều mà mẹ chỉ có thể thấy ít nhất khi trẻ bước sang tháng thứ 8.
Các liên kết thần kinh này dần thoái hóa nhường chỗ cho những bài học mới mà trẻ rút ra từ các trải nghiệm trong cuộc sống. Đồng nghiệp của tôi đã gọi vui đây là một cuộc “thảm sát thần kinh”. Bộ não phải tự làm mới toàn bộ mình để phát triển.
2. Giáo dục và học tập có vai trò gì?
Trên thực tế, sự thông minh của trẻ xuất hiện ngay khi trẻ bắt đầu học hỏi những điều mới và thích nghi với các tình huống mới.
Từ đó, xúc cảm của trẻ được hình thành dựa trên những sự việc diễn ra xung quanh. Bộ não của trẻ ghi lại tất cả mọi thứ, không bỏ sót bất kỳ điều gì. Với sự thức dậy của cả 5 giác quan đi kèm với việc lắng nghe tiếng mẹ. Ngày này qua ngày khác, bộ não của trẻ dần dần tự tổ chức lại chính mình.
Một lượng lớn thông tin được ghi nhận liên tục tạo nên cấu trúc não, qua đó bé yêu học được cách nói chuyện, cách tự ăn, cách đi vệ sinh, và cả cách cảm nhận cuộc sống. Đó thật sự là một quá trình hấp dẫn để nghiên cứu tìm hiểu.
3. Làm thế nào mẹ có thể thúc đẩy sự phát triển trí não cho bé cũng như phát hiện được các nguy cơ?
Thật đơn giản đó là sống cùng bé. Tất cả những gì mẹ nên làm là khuyến khích bé nhưng đừng hối thúc. Nếu bé muốn được âu yếm, mẹ hãy ôm bé vào lòng và đừng bận tâm người khác nghĩ gì. Trẻ phát triển một cách tự do theo cách của chúng và bố mẹ phải thích nghi với điều đó. Đó là nguyên tắc cơ bản.