Chế độ dinh dưỡng cho bé 1 tuổi

Mẹ biết rồi đấy, các bé ở tuổi tập đi thường vô cùng năng động và đầy năng lượng. Để bé phát triển thể chất tối ưu, các bé ở tuổi này cần được chăm chút dinh dưỡng cho trẻ đến từng miếng ăn thông qua bữa chính và bữa phụ bổ dưỡng. Cùng Nestlé Mom&Me tham khảo để xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh cho trẻ nhé!

Bảng khẩu phần dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi

Để có đủ chất dinh dưỡng cho trẻ tập đi cũng, trẻ cần nạp năng lượng thường xuyên - lý tưởng nhất là khẩu phần ăn gồm 3 bữa chính và 3 bữa phụ với thành phần dinh dưỡng phong phú, cân bằng được chia thành những khẩu phần nhỏ.

Hàng ngày, bé 12 tháng tuổi cần những loại thực phẩm từ tất cả các nhóm. Dưới đây là một bảng khẩu phần ăn tham khảo cho mẹ.

*Lưu ý: Bé có thể cần nhiều hoặc ít hơn mức được đề ra và mẹ cần phải luôn theo sát dấu hiệu no, đói của con.

Bí quyết tạo nền tảng dinh dưỡng cho trẻ có sức khỏe tốt nhất

Những bí quyết dưới đây không chỉ giúp mẹ tạo nền tảng dinh dưỡng cho trẻ tập đi mà còn dạy cho bé yêu hình thành thói quen ăn uống lành mạnh trong suốt cuộc đời:

Chọn thực phẩm khôn ngoan: Mẹ nên cho bé ăn đa dạng các loại thực phẩm dinh dưỡng gồm trái cây, rau, ngũ cốc nguyên cám, thịt nạc, sữa và bổ sung thêm các loại chất béo từ thực vật có chứa Omega-3 như dầu cải tinh luyện và dầu đậu nành.
 

Pha trộn thực phẩm: Chế độ dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi mỗi ngày phụ thuộc vào rất nhiều loại thực phẩm thuộc các nhóm khác nhau – ngũ cốc nguyên cám, trái cây, rau, thịt, đậu và sữa. Mẹ cũng cần đảm bảo sự có mặt của các thực phẩm chứa các chất mà bé có thể thiếu như: sắt, kẽm, kali, vitamin E, chất xơ.

Dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi cần có trái cây và rau: Các món rau rực rỡ như màu cầu vồng sẽ giúp phát triển khẩu vị của bé đồng thời mang đến lượng dinh dưỡng phong phú, ngoài ra mẹ có thể thử kết hợp giới thiệu thức ăn mới, ví dụ nếu bé đã thích bắp ngô, mẹ thử kèm theo đó một lát ớt chuông nhỏ xem.

Để bé quyết định mình sẽ ăn bao nhiêu: Dạy bé yêu cách tôn trọng cảm giác thèm ăn của chính mình bằng cách để bé tự chọn món. Nếu bé đói, mẹ cứ để con ăn thỏa thích. Nhưng nếu bé đã no, hãy để con ngừng ăn.

Lựa chọn bữa phụ: Mẹ nên cho bé ăn khẩu phần ăn 3 bữa nhỏ cùng với 2 - 3 bữa phụ mỗi ngày. Vì 25% năng lượng bé cần mỗi ngày là từ các bữa phụ, mẹ nên lưu ý chọn các món giàu dinh dưỡng cho mỗi bữa phụ. Tránh những món có lượng calorie cao nhưng lại nghèo nàn dinh dưỡng như khoai tây chiên, bánh quy và đồ uống có đường.
 

Chọn món uống: Việc chọn đồ uống dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi cần đảm bảo có sữa (từ 2 ly trở xuống mỗi ngày), nước ép trái cây nguyên chất 100% và nước tinh khiết. Ví dụ: Nếu bé đã uống 1 ly nước ép trái cây nguyên chất khoảng 120ml, thế là đã đủ cho nhu cầu của cả ngày. Phần còn lại nên là nước tinh khiết. Mẹ có thể tham khảo thêm bài viết Nhu Cầu Nước Của Trẻ Theo Từng Độ Tuổi tại đây để bổ sung lượng nước cho bé phù hợp. 

Chọn các chất béo có lợi: Trẻ nhỏ cần năng lượng từ chất béo để tăng trưởng và phát triển não bộ. Mẹ hãy đưa vào bữa ăn của con các loại chất béo chưa bão hòa, như các loại cá béo, quả bơ, các loại thức ăn làm từ dầu thực vật.

Chọn thực phẩm chứa ít natri (sodium): Dù cho mẹ cảm thấy rằng đồ ăn của con quá nhạt, bé cũng không cần nêm muối để đồ ăn có hương vị như của người lớn. Một khi mẹ đã cho con ăn muối, lần sau bé sẽ đòi các loại đồ ăn được nêm nếm hơn.

Lấp đầy khoảng trống dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi

Để hiểu rõ hơn về thói quen ăn uống và dinh dưỡng cho trẻ, Nestlé đã tài trợ cho Nghiên cứu về Nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ tập đi (FITS) tiến hành năm 2008. Qua những món các bé đang ăn, các chuyên gia có thể đưa ra những lựa chọn thực phẩm tốt hơn.

Nghiên cứu đã chỉ ra một số thiếu sót về dinh dưỡng cho trẻ thường gặp như sau:

Rau và trái cây: Cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ, rất quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển lành mạnh. Theo nghiên cứu FITS năm 2008 từ Nestlé, 25% trẻ em 12 - 24 tháng không dùng trái cây gì và 30% không ăn tí rau nào trong ngày.

• Cách bổ sung: Mẹ hãy cho con ăn 225g trái cây và 275g rau mỗi ngày. Mẹ nên xắt chúng thành miếng nhỏ, dễ ăn và có thể thêm các món nghiền cho đa dạng nhé.

Ngũ cốc: Theo nghiên cứu FITS năm 2008 từ Nestlé, khoảng 60% các bé từ 12 đến 18 tháng đang ăn các loại ngũ cốc người lớn, không phải là ngũ cốc nguyên cám. Những loại ngũ cốc này thường chứa nhiều đường và ít chất sắt hơn bột ngũ cốc trẻ em. Mẹ có thể tham khảo thêm bài viết Tìm Hiểu Về Ngũ Cốc Cho Bé Ăn Dặm tại đây để chọn loại ngũ cốc phù hợp nhất với trẻ.  

• Cách bổ sung: Tiếp tục cho bé ăn các loại ngũ cốc giàu chất sắt dinh dưỡng cho trẻ tập đi bất cứ khi nào trong ngày.

Đồ ngọt: Nghiên cứu FITS tìm ra rằng hơn 80% trẻ ở tuổi tập đi đã tiêu thụ nước ngọt và đồ tráng miệng. Đây là những món nhiều calo nhưng ít dinh dưỡng mà mẹ không nên cho bé dùng vì chúng có thể “chiếm chỗ” các món ăn dinh dưỡng khác cho bé. 

• Cách bổ sung: Thay cho các món ngọt, mẹ hãy cho con ăn thêm các loại thực phẩm dinh dưỡng khác như trái cây, yogurt và ngũ cốc và các bữa phụ làm từ ngũ cốc nguyên cám.

Chất xơ: Rất quan trọng đối với dinh dưỡng cho trẻ tập đi. Dù vậy, nghiên cứu FITS năm 2008 từ Nestlé cho thấy rằng hầu như không có trẻ em nào ăn đủ lượng chất xơ được đề nghị là 19g mỗi ngày.

• Cách bổ sung: Nên cho bé ăn ngũ cốc nguyên cám và các loại rau củ, trái cây tươi được xắt nhỏ hoặc nghiền.

Vitamin E: Là chất chống oxy hóa quan trọng giúp bảo vệ các tế bào của con khỏi bị hư hại. Theo FITS 2008 từ Nestlé, khoảng 1 nửa số trẻ 1 tuổi không nạp đủ lượng vitamin E cần thiết từ thức ăn.

• Cách bổ sung: Hãy cho bé dùng thực phẩm dinh dưỡng có vitamin E như dầu thực vật (dầu cải tinh luyện, dầu bắp, dầu đậu nành), quả bơ, ngũ cốc nguyên cám và một vài loại rau có lá xanh đậm như cải bó xôi, súp lơ xanh.

Kali: Là khoáng chất hữu ích cho hoạt động cơ bắp.

• Cách bổ sung: Kali có trong rất nhiều thực phẩm, bao gồm khoai tây, khoai lang, bơ, rau cải bó xôi, yogurt, chuối và các loại quả thuộc họ cam, chanh.

Chất béo có lợi: Bữa ăn của một bé ở tuổi tập đi nên bao gồm 30 – 40% năng lượng từ chất béo, tốt nhất là chất béo có mặt trong các loại cá, quả bơ và thực phẩm có dầu thực vật (dầu cải tinh luyện, dầu đậu nành). Những loại chất béo lành mạnh này nên dùng để thay thế cho chất béo bão hòa từ sữa, bơ, phô mai và thịt mỡ.

• Cách bổ sung:  Mẹ nên chuẩn bị các loại đồ ăn có chất béo như dầu đậu nành, dầu hạt cải tinh luyện, bởi chúng thường chứa axit Omega-3, axit alpha-linolenic. Mẹ cũng có thể dọn kèm các loại gia vị như mayonnaise hay sốt salad làm từ các loại dầu này. Lưu ý, cần hạn chế các thức ăn chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, mẹ nhé.

Sau khi tham khảo các thông tin trên, mẹ hãy vận dụng và xây dựng thực đơn dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi  với đầy đủ các chất cho bé có thật nhiều năng lượng nhé!